Ένα επαγγελματικό κτίριο ή μία κατοικία έχει μία οικονομική αξία, η οποία προσδιορίζεται από τις παραμέτρους που ακολουθούν:
- Από την περιοχή στην οποία βρίσκεται. Σε ένα προάστιο όπου οι υποδομές και η ποιότητα ζωής είναι υψηλές, όπου κατοικούν συνήθως άνθρωποι με υψηλά εισοδήματα, η αξία ενός κτιρίου είναι υψηλότερη από ενός αντίστοιχου σε μία φτωχογειτονιά.
- Από το πόσο κοντά βρίσκεται σε μαζικά μέσα μεταφοράς. Για παράδειγμα, ένα κτίριο δίπλα από σταθμό του μετρό είναι φανερό ότι αυξάνει την αξία του σε σχέση με ένα άλλο που βρίσκεται ένα ή δύο χιλιόμετρα μακρύτερα.
- Από την ηλικία του κτιρίου και πόσο αυτή αποτυπώνεται τόσο στην εικόνα (εξωτερική κατ εσωτερική του κτιρίου) όσο και στη χρήση του (π.χ. πολύ μικρός ανελκυστήρας).
- Από την ποιότητα κατασκευής του κτιρίου τόσο στα αρχιτεκτονικά του στοιχεία (αισθητική, λειτουργικότητα) όσο και στην ποιότητα των υλικών κατασκευής του.
- Από το κόστος λειτουργίας του κτιρίου. To κόστος λειτουργίας συνδέεται κυρίως με τις ενεργειακές απώλειες του κτιρίου.
Είναι φανερό ότι οι δύο πρώτες παράμετροι δεν μπορούν vα αλλάξουν από τον ιδιοκτήτη ή τον χρήστη του ακινήτου. Μπορούν όμως οι υπόλοιπες τρεις. Ειδικά για την τρίτη παράμετρο που αφορά στην ηλικία, δεν μπορεί vα αλλάξει ο χρόνος κατασκευής ενός κπρίου, μπορεί όμως να αλλάξει εντυπωσιακά, ύστερα από ανακαινιστικές παρεμβάσεις, η εντύπωση ως προς την παλαιότητα του. Κάθε ανακαινιστική παρέμβαση σε κτίριο πρέπει να συνδυάζεται με την ενεργειακή του αναβάθμιση, διαφορετικά χάνεται μία μοναδική ευκαιρία για εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων κατά τη μελλοντική του χρήση.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο “ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίου”; Ενα κτίριο κατά τη λειτουργία του καταναλώνει ενέργεια. Προσπαθώντας να αποτυπώσουμε τα ποσά ενέργειας που καταναλώνονται, θα μπορούσαμε γενικά να αναφέρουμε ότι περίπου το 80% της ενέργειας που καταναλώνεται από ένα κτίριο πηγαίνει για τη θέρμανση και ψύξη των χώρων του και το 20% περίπου για τον φωτισμό και τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών. Η ενέργεια αυτή, είτε με τη μορφή καύσης πετρελαίου είτε με τη μορφή κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο, έχει ένα κόστος.
To κόστος αυτό δεν είναι σταθερό. Εξαρτάται από τις εποχές (τον χειμώνα ή το καλοκαίρι με αυξημένες τις ανάγκες θέρμανσης ή ψύξης του κτιρίου, αυξάνεται η κατανάλωση ενέργειας) από τις διεθνείς τιμές αγοράς του πετρελαίου αλλά κατά την τιμολογιακή τιμή της ΔΕΗ.
Επεμβάσεις στο κτίριο που μπορούν να εξοικονομήσουν ενέργεια κατά τη χρήση του το αναβαθμίζουν ενεργειακά. To κτίριο όχι μόνο μειώνει το κόστος λειτουργίας του, αλλά ταυτόχρονα μειώνει και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπιακών συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.
Γενικά η τιμή του πετρελαίου είναι φανερό πλέον ότι θα αυξάνεται διαρκώς. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται (εύλογα) από τη μία στην αύξηση της ζήτησής του από τις ισχυρές αναδυόμενες οικονομίες της Κίνας, της Ινδίας και της Βραζιλίας και από την άλλη στη μείωση των ρυθμών ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων που θα έδιναν την αίσθηση επάρκειας στην αγορά. Μια αίσθηση που θα έριχνε τις τιμές.
Οι επιπτώσεις από την περιβαλλοντική κρίση προβλέπεται ότι θα αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς. To κόστος αυτών των επιπτώσεων σταδιακά θα γίνεται όλο και πιο οδυνηρό για τους προϋπολογισμούς των κρατών. Κάτω από αυτήν την δυσοίωνη προοπτική πιστεύουμε ότι οι ενεργειακές πολιτικές που θα εφαρμοστούν μέσα στα επόμενα 10 με 15 έπί, θα είναι στην ήδη ισχύουσα βάση, αυτός που ρυπαίνει πληρώνει. Κατά συνέπεια οι ιδιοκτήτες ή χρήστες ενεργειοβόρων κυρίων θα τιμωρούνται.
Στη βάση του “ο ρυπαίνων θα πληρώνει”, θεσμοθετήθηκε με απόφαση της EE η ενεργειακή ταυτότητα των κτιρίων. Η έκδοση της ενεργειακής ταυτότητας ήδη είναι υποχρεωτική στο χώρο μας για κάθε κτίριο (άνω των 50 μ2) που πωλείται ή κληρονομείται ή προορίζεται για ενοικίαση ή για κάθε κτίριο άνω των 1000 μ2 επιφανείας που ανακαινίζεται.
Για τον σκοπό αυτό ορίστηκε ένας πίνακας βαθμονόμησης των κυρίων, με βάση την οποία το κτίριο αυτό χαρακτηρίζεται ως προς την ενεργειακή του απόδοση. Η βαθμονόμηση γίνεται από ειδικό ενεργειακό επιθεωρητή. Αυτός ενεργεί με βάση τον νέο βελτιωμένο θερμομονωτικό κανονισμό ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων), ο οποίος αποτελεί το βασικό εργαλείο για τη βαθμονόμηση του. Ο ΚΕΝΑΚ χωρίζει τη χώρα σε κλιματικές ζώνες και με βάση αυτές θέτει τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, ώστε ένα κτίριο που κατασκευάζεται σήμερα με βάση αυτόν να αποκτά τη βαθμονόμηση Β+ στην ενεργειακή ταυτότητά του.
Μέσα από την ενεργειακή ταυτότητα πλέον θα γνωρίζει ο υποψήφιος αγοραστής ή ενοικιαστής τις πρόσθετες δαπάνες ή κόστη λειτουργίας του κτιρίου και θα μπορεί να κρίνει αν η αγορά ή ενοικίαση είναι εντέλως συμφέρουσα γι’ αυτόν.
Πώς όμως μπορούμε να αναβαθμίσουμε ενεργειακά το κτίριό μας; Η ενεργειακή αναβάθμιση ενός κτιρίου επιτυγχάνεται με επεμβάσεις που θα βελτιώσουν την ενεργειακή του απόδοση. Τέτοιες είναι η μόνωση του δώματος (ταράτσα δηλαδή), η μόνωση των εξωτερικών τοίχων, η μόνωση της πυλωτής, η αλλαγή των υαλοπινάκων των παραθύρων και των κουφωμάτων τους σε πιο υψηλής ενεργειακής απόδοσης, η αλλαγή του καυστήρα θέρμανσης, η τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων ή φωτοβολταϊκών κ. ά.
Από μία μελέτη του καθηγητή κ. Αγη Παπαδόπουλου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από τα κτίρια που κασκευάστηκαν μετά το 1996 μόλις το 10% πληρούσε τους όρους που έθετε ο προηγούμενος θερμομονωτικός κανονισμός (ΚΟΧΕΕ). Αυτό σημαίνει ότι πάνω από το 95% των κτιρίων της χώρας μας είτε δεν είναι καθόλου μονωμένα είτε είναι πλημμελώς μονωμένα. Αυτός είναι και ο λόγος που το κόστος λειτουργίας ενός κτιρίου στην Ελλάδα είναι από τα ακριβότερα στην Ευρώπη.
Η πολιτεία, έχοντας πλέον αντιληφθεί το μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση προγραμμάτων επιδότησης ιδιωτών που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε ενεργαακή αναβάθμιση των κτιρίων τους ή εθελοντικών συμφωνιών με τις εταιρίες του κλάδου για τη δημιουργία πράσινων γειτονιών, ή εκπτωτικών πολιτικών που θα συνεισφέρουν στην αύξηση των ενεργειακών επεμβάσεων στα υφιστάμενα κτίρια.
To κύριο πρόγραμμα που τρέχα, είναι το “Εξοικονομώ κατ” οίκον” το οποίο επιδοτεί τέτοιες ενέργειες μέσω τραπεζών. Η επιδότηση σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει το 70% της δαπάνης ενεργειακής αναβάθμισης (όταν για παράδειγμα το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα δεν υπέρβαινει τις 20.000 ευρω) και με άτοκο δάνειο έως το τέλος του 2015 το υπόλοιπο 30%. To καθιστά εξαιρετικά συμφέρον.
To βασικό πρόβλημα, όμως, προκύπτει από την καθυστέρηση στην αποπληρωμή των εργασιών των συνεργείων εφαρμογής από τις τράπεζες και αυτό μπορει ενδεχομένως να οδηγήσει στην αποτυχία του προγράμματος, παρά τη θέληση των ιδιοκτητών ακινήτων να μπουν στο πρόγραμμα.
Η μόνωση του κελύφους ενός υφιστάμενου κτιρίου από τη μία εξοικονομεί σημαντικά ποσά ενέργειας, εξασφαλίζοντας ζέστη τον χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι, αφετέρου ανακαίνιζει το κτίριο. Ειδικά τα πράσινα δώματα ή τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης των τοίχων κυριολεκτικά μπορούν να αλλάξουν τελείως την όψη ενός ακινήτου και να αυξήσουν την οικονομική του αξία.
Η συνεχόμενη ανατίμηση του πετρελαίου και ειδικά η αύξηση που αναμένεται τον ερχόμενο Οκτώβριο και θα οδηγήσει την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στα 1,40 ευρώ/λίτρο, θα καταστήσει τις ενεργειακές επεμβάσεις στα κτίρια εξαιρετικά αναγκαίες.
all4me