Μάθετε με απλά λόγια πως κατασκευάζεται ο σκελετός ενός κτιρίου

Η δημιουργία του σκελετού (φέροντος οργανισμού) είναι η πιο σημαντική φάση της κατασκευής ενός κτιρίου, καθώς από αυτήν εξαρτάται η αντοχή του σε ολόκληρη τη διάρκεια ζωής του. Μάθετε ποια είναι τα σημαντικότερα στάδια και ποιες εργασίες εκτελούνται.

Το συντριπτικό ποσοστό των κτιρίων Ελλάδα γίνεται από οπλισμένο σκυρόδεμα, δηλαδή από μπετόν και σίδερο. Η κατασκευή του σκελετού γίνεται σε 3 φάσεις:

η πρώτη περιλαμβάνει την τοποθέτηση των καλουπιών (καλούπωμα)

η δεύτερη την τοποθέτηση των σιδηρών οπλισμών στις προβλεπόμενες θέσεις (σιδέρωμα) και

η τρίτη την έγχυση (ρίξιμο) του μπετόν ή αλλιώς σκυροδέτηση. Σημειώνεται ότι η πρώτη και η δεύτερη φάση μπορούν να συμβούν και αντίστροφα, δηλαδή πρώτα να γίνεται το σιδέρωμα και μετά το καλούπωμα ή ακόμα πρώτα να γίνεται ένα μέρος του καλουπώματος, εν συνεχεία να γίνεται το σιδέρωμα και τέλος να ολοκληρώνεται το καλούπωμα.

Εικ. 1 Τοποθετημένος σιδερένιος οπλισμός σε πλάκα

Καθώς το σκυρόδεμα παράγεται σε ρευστή μορφή, η έγχυσή του απαιτείται να γίνεται μέσα σε καλούπια, ώστε να μορφοποιείται σε μια στερεή μάζα του επιθυμητού σχήματος και μεγέθους. Τα καλούπια είναι ουσιαστικά κοίλες (κούφιες) φόρμες που συνήθως κατασκευάζονται με τη χρήση ξύλου, από όπου προέρχεται και η επικρατούσα ονομασία "ξυλότυπος". Επιπλέον των ξύλινων, τα καλούπια μπορεί να είναι και μεταλλικά, ή ακόμα και πλαστικά. Τα καλούπια πρέπει να κατασκευάζονται στις απαραίτητες διαστάσεις και να τοποθετούνται με μεγάλη ακρίβεια, ώστε να τηρούνται πιστά τα σχέδια "ξυλοτύπων" του μελετητή μηχανικού. Επιπλέον, πρέπει να εξασφαλίζεται και η στιβαρότητά τους, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος μετακίνησης, παραμόρφωσης ή ανοίγματός τους κατά τη διάρκεια της έγχυσης του σκυροδέματος.

Ακολουθεί το "σιδέρωμα", δηλαδή η διαδικασία τοποθέτησης των σιδηρών οπλισμών εντός των καλουπιών. Οι οπλισμοί είναι ένα σύνολο από διαφορετικά τεμάχια χαλύβδινων ράβδων τα οποία θα πρέπει να διαμορφωθούν κατάλληλα πριν την τελική τους ένταξη στην οικοδομή. Η διαμόρφωση αυτή περιλαμβάνει εργασίες κοπής και κάμψης, οι οποίες γίνονται με χρήση αντίστοιχων ειδικών μηχανημάτων. Κατόπιν, ο διαμορφωμένος οπλισμός παραλαμβάνεται από τα συνεργεία τοποθέτησης, τα οποία τον τοποθετούν και το δένουν εντός των καλουπιών. Η διαμόρφωση του οπλισμού γίνεται συνήθως σε μάντρες κατεργασίας οπλισμού, αλλά μπορεί να γίνει και επί τόπου του έργου.

Εικ. 2 Καλουπωμένη κολώνα από τις 3 πλευρές με τον οπλισμό της
Ο οπλισμός πρέπει να τοποθετείται εντός των καλουπιών τηρώντας ακριβώς τη μελέτη και με τέτοιο τρόπο που να διασφαλίζεται η απόλυτη σταθερότητά και αμεταθετότητά του. Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, πρέπει να γίνει χρήση ειδικών βοηθητικών στηριγμάτων που ονομάζονται αποστατήρες, καθώς και να γίνουν όλα τα απαραίτητα δεσίματα μεταξύ των οπλισμών. Έτσι θα εξασφαλιστεί ότι στο επόμενο στάδιο (ρίξιμο του μπετόν) δεν θα υπάρχει καμία μετακίνηση του οπλισμού, εξασφαλίζοντας την άρτια λειτουργία του δομικού στοιχείου. Σημειώνεται τέλος ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό τα σίδερα να είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να αφήνουν και επαρκή χώρο προκειμένου να μπορεί να περνάνε τα διάφορα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στην τρίτη και τελευταία φάση της κατασκευής του σκελετού, εκείνη της σκυροδέτησης. Η σκυροδέτηση (ρίξιμο μπετόν) είναι η εφαρμογή του μπετόν στα καλούπια, ώστε να πάρουν την τελική τους μορφή τα μέλη του σκελετού. Μπορεί να γίνει με έγχυτο ή εκτοξευμένο σκυρόδεμα. Στις μέρες μας το μπετόν παρασκευάζεται σε ειδικές μονάδες παρασκευής έτοιμου σκυροδέματος. Κατόπιν μεταφέρεται στο εργοτάξιο μέσα στον κάδο κατάλληλων οχημάτων μεταφοράς (μπετονιέρες ή βαρέλες) ο οποίος περιστρέφεται προκειμένου να διατηρεί το μπετόν σε ρευστή κατάσταση και για επαρκή χρόνο, ώσπου να φθάσει στο σημείο έγχυσής του.
Προκειμένου να μεταφερθεί το σκυρόδεμα στο τελικό σημείο που θα γεμίσει το καλούπι, χρειάζεται συνήθως η χρήση ειδικής αντλίας η οποία ονομάζεται πρέσα. Η πρέσα φέρει ένα μεγάλο σωληνωτό βραχίονα ο οποίος μετακινείται και φτάνει στην εκάστοτε θέση σκυροδέτησης. Εν συνεχεία αντλείται μέσα του το μπετόν και διοχετεύεται στα καλούπια.

Εικ. 3 Έγχυση σκυροδέματος σε πλάκα μέσω πρέσας
Αφού γίνει η έγχυση του σκυροδέματος στα καλούπια, ακολουθεί η διαδικασία της "δόνησης" του σκυροδέματος, η οποία γίνεται για να συμπυκνωθεί το σκυρόδεμα, αφαιρώντας τον εγκλωβισμένο αέρα από τη μάζα του. Εάν τυχόν έμενε ο αέρας θα δημιουργούσε κενά μέσα στο μπετόν με αποτέλεσμα τη μείωση της αντοχής του σκυροδέματος. Η δόνηση γίνεται με ειδικά μηχανήματα που λέγονται δονητές, οι οποίοι  βυθίζονται ανά προβλεπόμενα διαστήματα μέσα στο σκυρόδεμα που μόλις έχει εγχυθεί. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της σκυροδέτησης, αμέσως ξεκινούν οι πολύ σημαντικές εργασίες της συντήρησης. Προκειμένου το σκυρόδεμα να αποκτήσει τις επιθυμητές αντοχές η επιφάνειά του θα πρέπει να είναι διαρκώς υγρή, τουλάχιστον τις 7 πρώτες μέρες μετά τη σκυροδέτηση. Για το λόγο αυτό τα μέλη καταβρέχονται συχνά ή σκεπάζονται με βρεγμένα χοντρά πανιά (λινάτσες) ή ψεκάζονται με ειδικά χημικά υγρά.
Μετά από κάποιες ημέρες, που το σκυρόδεμα έχει στερεοποιηθεί και σκληρύνει επαρκώς, γίνεται η αφαίρεση των καλουπιών (ξεκαλούπωμα). Κατόπιν, τα υλικά κατασκευής των καλουπιών μεταφέρονται στο επόμενο επίπεδο για καλούπωμα του επόμενου ορόφου, ή απομακρύνονται από το έργο αν η χρήση τους έχει ολοκληρωθεί.
Η κατασκευή του σκελετού θα πρέπει να ακολουθεί τη Στατική Μελέτη που έχει συνταχθεί από διπλωματούχο μηχανικό. Επιπλέον, θα πρέπει να επιβλέπεται από τον ίδιο ή άλλο μηχανικό, ο οποίος έχει υποχρέωση να φροντίσει για την πιστή εφαρμογή της και για την τήρηση όλων των ισχυόντων κανονισμών στο εργοτάξιο.
buildnet