Στον Κανονισμό Εσωτερικών Ηλεκτρικών
Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ), που ίσχυε από το 1955 δεν περιλαμβάνεται σαφής
τρόπος ελέγχου των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Με την θέσπιση του νέου
προτύπου ΕΛΟΤ HD384 από 1 Μαρτίου 2006 καθορίζονται νέες αυξημένες
απαιτήσεις και προδιαγραφές ασφαλείας μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης.
Το νέο πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 αναβαθμίζει ριζικά το υπάρχον καθεστώς των κανονισμών εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η επιλογή των συστημάτων γειώσεως TN-S, TT, IT έναντι του συστήματος ΤΝ-C (ουδετέρωση). Ακόμα το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 αναβαθμίζει ριζικά και το καθεστώς των ελέγχων και επανελέγχων των ΕΗΕ. Το νέο πρότυπο, περιλαμβάνει ρητώς ένα πλήθος μετρήσεων και δοκιμών.
Στις νέες διατάξεις επιβάλλονται συγκεκριμένες δοκιμές ελέγχου, π.χ. ως προς την συνέχεια των αγωγών, την αντίσταση της μόνωσης, τον διαχωρισμό των κυκλωμάτων, την πολικότητα, την γείωση και την σύνθετη αντίσταση του κυκλώματος γειώσεως, την λειτουργικότητα όλων των διατάξεων προστασίας συμπεριλαμβανομένων και των διακοπτών διαφυγής, κλπ.
Οι βασικές αρχές οι οποίες θα διέπουν τους ελέγχους αυτούς είναι οι ακόλουθες :
- Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται από άρτια καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό, το οποίο θα διαθέτει πλήρη γνώση όλων των σχετικών διαδικασιών ελέγχου και επανελέγχου, όπως αυτές καθορίζονται από τον πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384. Το προσωπικό το οποίο αναλαμβάνει τους ελέγχους αυτούς θα πρέπει να διαθέτει πιστοποιημένη γνώση ελεγκτή-επιθεωρητή. Η πιστοποίηση του προσωπικού δύναται να γίνει είτε με απ’ ευθείας στο Υπουργείο Ανάπτυξης είτε μέσω φορέα διαπίστευσης προσωπικού. Ο εγκαταστάτης ηλεκτρολόγος ο οποίος αναλαμβάνει την υλοποίηση των υποδείξεων του ελέγχου θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τον ελεγκτή. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ταυτίζεται η λειτουργία του ελεγκτή-επιθεωρητή με εκείνη του εγκαταστάτη- κατασκευαστή. Έτσι η ανωτέρω διαδικασία πιστοποίησης και ελέγχου είναι απολύτως αδιάβλητη και εξασφαλίζει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την επάρκεια των ελεγκτών -επιθεωρητών, οι οποίοι θα αναλάβουν το καθήκον αυτό.
- Ο έλεγχος θα πρέπει να είναι εξαντλητικός, δηλαδή να καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις της Υπ. Απόφασης Φ.7.5/1816/88 /2004.
- Η συμμόρφωση προς τα αποτελέσματα του ελέγχου θα πρέπει να είναι άμεση.
- Θα πρέπει να τηρούνται μητρώα αρχικού και περιοδικού ελέγχου όλων των ΕΗΕ οι οποίες τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια.
Στο Άρθρο 6 του νέου κανονισμού HD 384 «έλεγχοι και επανέλεγχοι των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων» περιγράφεται με σαφήνεια τα χρονικά διαστήματα μέσα στα οποία θα πρέπει να διενεργούνται οι έλεγχοι των εγκαταστάσεων.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η επιλογή των συστημάτων γειώσεως TN-S, TT, IT έναντι του συστήματος ΤΝ-C (ουδετέρωση). Ακόμα το πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 αναβαθμίζει ριζικά και το καθεστώς των ελέγχων και επανελέγχων των ΕΗΕ. Το νέο πρότυπο, περιλαμβάνει ρητώς ένα πλήθος μετρήσεων και δοκιμών.
Στις νέες διατάξεις επιβάλλονται συγκεκριμένες δοκιμές ελέγχου, π.χ. ως προς την συνέχεια των αγωγών, την αντίσταση της μόνωσης, τον διαχωρισμό των κυκλωμάτων, την πολικότητα, την γείωση και την σύνθετη αντίσταση του κυκλώματος γειώσεως, την λειτουργικότητα όλων των διατάξεων προστασίας συμπεριλαμβανομένων και των διακοπτών διαφυγής, κλπ.
Οι βασικές αρχές οι οποίες θα διέπουν τους ελέγχους αυτούς είναι οι ακόλουθες :
- Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται από άρτια καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό, το οποίο θα διαθέτει πλήρη γνώση όλων των σχετικών διαδικασιών ελέγχου και επανελέγχου, όπως αυτές καθορίζονται από τον πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384. Το προσωπικό το οποίο αναλαμβάνει τους ελέγχους αυτούς θα πρέπει να διαθέτει πιστοποιημένη γνώση ελεγκτή-επιθεωρητή. Η πιστοποίηση του προσωπικού δύναται να γίνει είτε με απ’ ευθείας στο Υπουργείο Ανάπτυξης είτε μέσω φορέα διαπίστευσης προσωπικού. Ο εγκαταστάτης ηλεκτρολόγος ο οποίος αναλαμβάνει την υλοποίηση των υποδείξεων του ελέγχου θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τον ελεγκτή. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ταυτίζεται η λειτουργία του ελεγκτή-επιθεωρητή με εκείνη του εγκαταστάτη- κατασκευαστή. Έτσι η ανωτέρω διαδικασία πιστοποίησης και ελέγχου είναι απολύτως αδιάβλητη και εξασφαλίζει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την επάρκεια των ελεγκτών -επιθεωρητών, οι οποίοι θα αναλάβουν το καθήκον αυτό.
- Ο έλεγχος θα πρέπει να είναι εξαντλητικός, δηλαδή να καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις της Υπ. Απόφασης Φ.7.5/1816/88 /2004.
- Η συμμόρφωση προς τα αποτελέσματα του ελέγχου θα πρέπει να είναι άμεση.
- Θα πρέπει να τηρούνται μητρώα αρχικού και περιοδικού ελέγχου όλων των ΕΗΕ οι οποίες τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια.
Στο Άρθρο 6 του νέου κανονισμού HD 384 «έλεγχοι και επανέλεγχοι των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων» περιγράφεται με σαφήνεια τα χρονικά διαστήματα μέσα στα οποία θα πρέπει να διενεργούνται οι έλεγχοι των εγκαταστάσεων.
Οι διατάξεις του άρθρου 6 περιλαμβάνουν τα παρακάτω:1. Με σκοπό την εξασφάλιση και την διατήρηση της αξιοπιστίας και ασφάλειας των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, πρέπει να διενεργούνται, αρχικός έλεγχος και επανέλεγχοι, σύμφωνα με τις τεχνικές απαιτήσεις και την μεθοδολογία του νέου προτύπου.
2. Ο αρχικός έλεγχος πρέπει να πραγματοποιείται πριν από τη πρώτη ηλεκτροδότηση κάθε εγκατάστασης ή μετά από σοβαρή τροποποίηση της, παρακάτω θα γίνεται αναφορά στους βασικούς έλεγχους που πραγματοποιούνται..
3. Ο επανέλεγχος θα πρέπει να διενεργείται σε χρονικά διαστήματα, ανάλογα με την εγκατάσταση ως εξής:
-Για κλειστούς επαγγελματικούς χώρους που έχουν εύφλεκτα υλικά, τουλάχιστον κάθε δύο (2) χρόνια.
-Για χώρους ψυχαγωγίας και συνάθροισης κοινού, τουλάχιστον κάθε ένα (1) χρόνο.
-Για επαγγελματικές εγκαταστάσεις στο ύπαιθρο (μαρίνες, πισίνες, κάμπινγκ) τουλάχιστον κάθε ένα (1) χρόνο και σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης, πριν από την επανασύνδεση.
-Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες εφόσον προκύπτει αλλαγή χρήση της εγκατάστασης.
-Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες εφόσον η εγκατάσταση πληγεί από θεομηνίες (πλημμύρες, σεισμούς).
-Μετά από σοβαρά ατυχήματα όπως πυρκαγιά, ηλεκτροπληξία κ.λ.π..
-Μετά από καταγγελία φυσικών ή νομικών προσώπων.
Υστερα από τους έλεγχους και επανέλεγχους των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, που έχουν διενεργηθεί σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί ελέγχου ηλεκτρικών εγκαταστάσεων θα πρέπει να εκδίδεται μια υπεύθυνη δήλωση του αδειούχου εγκαταστάτη «πιστοποιητικό» που θα αναφέρει ότι η εγκατάσταση πληρεί επαρκώς το νέο πρότυπο και τους κανονισμούς ηλεκτρικών εγκαταστάσεων.
Μαζί με την υπεύθυνη δήλωση του αδειούχου εγκαταστάτη για την ορθή λειτουργία των ηλεκτρικών κυκλωμάτων πρέπει να παραδίδονται συνημμένα τα ακόλουθα έγραφα:
1. Τυπικό σχεδιάγραμμα όδευσης ηλεκτρικών γραμμών (κάτοψη κτιρίου)
2. Ηλεκτρικό σχεδιάγραμμα πινάκων (Μονογραμμικό πινάκων)
3. Απόδειξη παροχής υπηρεσιών.
Σε εγκαταστάσεις που δεν πληρούν το νέο πρότυπο σύμφωνα με τις υποδείξεις του επιβλέποντα μηχανικού, θα εκτελούνται πρώτα όλες οι απαραίτητες επεμβάσεις και στην συνέχεια ο έλεγχος της εγκατάστασης και η έκδοση του πιστοποιητικού.
Στο μέρος 6 του προτύπου, περιγράφεται αναλυτικά ο τρόπος ελέγχου και επανελέγχου των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Επομένως έχουμε την βάση για να ξέρουμε το πώς θα κάνουμε ελέγχους και επανελέγχους στις εγκαταστάσεις μας. Στη παράγραφο 61.1.1. αναφέρεται ό,τι κάθε ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να ελέγχεται μετά την αποπεράτωση της. Επίσης, στην παράγραφο 61.1.4 το πρότυπο αναφέρει ό,τι στις περιπτώσεις που η ελεγχόμενη εγκατάσταση αποτελεί επέκταση ή τροποποίηση προϋπάρχουσας εγκατάστασης, πρέπει να εξακριβωθεί ότι αυτή η επέκταση ή τροποποίηση είναι σύμφωνη με το πρότυπο και συγχρόνως ότι δεν προκαλεί καμιά μείωση της ασφάλειας της προϋπάρχουσας εγκατάστασης.
Οι έλεγχοι των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μπορούν να διαιρεθούν στις τρεις ακόλουθες περιπτώσεις:αρχικός έλεγχος, έλεγχος μετά από επεκτάσεις ή τροποποιήσεις και επανέλεγχος.
Αρχικός έλεγχος
Θα πρέπει να γίνεται μετά την αποπεράτωση της κατασκευής κάθε ηλεκτρικής εγκατάστασης, πριν τεθεί σε λειτουργία από τον χρήστη, για να διαπιστωθεί ότι έχουν τηρηθεί οι απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384, όπως αναπτύσσεται αναλυτικά στο Κεφάλαιο 6 του Προτύπου.
Ο αρχικός έλεγχος κάθε ηλεκτρικής εγκατάστασης χωρίζεται σε δυο τομείς :
α) οπτική επιθεώρηση που έχει σαν σκοπό την εξακρίβωση της σωστής επιλογής των υλικών και τον εντοπισμό βασικών ελλείψεων.
Παρακάτω αναφέρονται μερικοί από τους βασικούς οπτικούς ελέγχους :
1. έλεγχος των διατομών και χρωματισμών των καλωδίων.
2. έλεγχος τοποθέτησης περιβλημάτων σε κουτιά ρευματοδοτών και
διακλάδωσης.
3. έλεγχος των διατάξεων προστασίας, όπως ρέλε, ασφάλειες, διακόπτες, κ.λ.π.
4. έλεγχος αποστάσεων υλικών που είναι τοποθετημένα σε ειδικούς χώρους.
5. έλεγχος ύπαρξης κυρίων και συμπληρωματικών ισοδυναμικών συνδέσεων. β) πραγματοποίηση μετρήσεων.
Παρακάτω αναφέρονται μερικοί από τους βασικούς ελέγχους δοκιμών:
1. δοκιμή εξακρίβωσης της συνέχειας των αγωγών προστασίας.
2. μέτρηση αντίστασης μόνωσης.
3. εξακρίβωση των χαρακτηριστικών της διάταξης του διαφορικού ρεύματος.
4. μέτρηση της αντίστασης βρόγχου σφάλματος.
5. μέτρηση της αντίστασης γείωσης.
6. έλεγχος πολικότητας.
Ελεγχος μετά από επεκτάσεις ή τροποποιήσεις.
Θα πρέπει να γίνεται μετά την αποπεράτωση των σχετικών εργασιών και πριν να τεθεί σε λειτουργία η επέκταση ή το τροποποιημένο τμήμα της εγκατάστασης. Σκοπός αυτού του ελέγχου είναι η διαπίστωση ότι, το τμήμα που αποτελεί την επέκταση ή που έχει τροποποιηθεί είναι σύμφωνο με τα οριζόμενα από το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384. Η διαπίστωση αυτή γίνεται, όπως και στην περίπτωση του αρχικού ελέγχου, σύμφωνα με τα υποδεικνυόμενα στο Κεφάλαιο 6 του προτύπου. Συγχρόνως ενδείκνυται να γίνεται στην προϋπάρχουσα εγκατάσταση επανέλεγχος.
Επανέλεγχος.
Θα πρέπει να γίνεται είτε σε τακτά χρονικά διαστήματα, οριζόμενα ανάλογα με τη χρήση, είτε έκτακτα, όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο. Σκοπός του επανελέγχου είναι η εξακρίβωση ότι δεν έχει μειωθεί ο παρεχόμενος βαθμός ασφαλείας εξαιτίας φθοράς ή βλάβης ή, γενικά, αλλοίωσης του ηλεκτρολογικού υλικού από οποιαδήποτε αιτία, ή, αν αυτό συμβαίνει, ο εντοπισμός των απαιτούμενων διορθώσεων.
buildnet