Ριζικές αλλαγές και ενοποίηση σε ενιαία βάση δεδομένων, με μεγαλύτερη δυνατότητα ελέγχου, ταυτοποίησης και αντιστοιχίας της αυθαίρετης δόμησης, επιχειρεί να εισαγάγει ο νέος νόμος που αντικαθιστά από την ερχόμενη άνοιξη τον ισχύοντα 4178. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επεξεργάζεται τις τελικές λεπτομέρειες του νέου νόμου, δίδοντας παράλληλα παράταση στην καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής του τρέχοντα, έως την 8η Μαΐου. Και με τον νέο νόμο που βρίσκεται στα σκαριά «κόκκινη γραμμή» εξακολουθεί να αποτελεί η τακτοποίηση αυθαιρέτων που έχουν κατασκευαστεί προ του 2011, με κύκλους του υπουργείου Περιβάλλοντος να επισημαίνουν ότι «ο νόμος όταν ψηφιστεί θα εφαρμοστεί άμεσα και θα έχει τη σύμφωνη γνώμη και των φορέων και της κοινωνίας». Μάλιστα, όπως εκτιμούν, αναμένεται μεγάλος αριθμός εντάξεων, καθώς εκτιμάται ότι το ποσοστό που έχει υποβληθεί έως σήμερα είναι σχετικά χαμηλό. Στόχος του είναι να ελαφρύνει και τον γραφειοκρατικό φόρτο, εξαιρώντας όσα θεωρούνται σήμερα περιττά στη δήλωση, λαμβάνοντας υπόψη τα περίπου 2.000 σχόλια και παρατηρήσεις που έχουν ήδη κατατεθεί στη δημόσια διαβούλευση. Στόχος του υπουργείου είναι να ληφθούν υπόψη όλες οι ουσιαστικές διεργασίες που προκύπτουν από τον συνεχιζόμενο διάλογο και την επεξεργασία με επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς. Στο μέτωπο αυτό, βασική προτεραιότητα καθίσταται πλέον η σύνταξη και ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, με την θέσπιση ενός ενιαίου φορέα. Προτεραιότητα του ΥΠΕΝ αποτελεί το Κτηματολόγιο, η πορεία του οποίου βρίσκεται υπό συζήτηση με την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία έχει αναλάβει τη μελέτη και έχει προσληφθεί από την Κομισιόν. ύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου, παρόλο που στις ρυθμίσεις του υφιστάμενου νόμου (4178) έχουν ενταχθεί πάνω από 1 εκατομμύριο κτίσματα, με το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν να θεωρείται πολύ μικρό. Στο φιλόδοξο σχέδιο της νομιμοποίησης περιλαμβάνονται περίπου 3,5 εκατομμύρια κτίσματα με πολεοδομικές παραβάσεις, παρόλο που το υπουργείο υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν ασφαλή στοιχεία. Ωστόσο εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας υπολογίζουν ότι από το σύνολο των οικοδομών (περίπου 6,5 εκατ.) τα 2,5 εκατομμύρια ανήκουν στα προ του 1975. Απομένουν 3,5 εκατ. εάν αφαιρέσουμε και το 1 εκατομμύρια δηλώσεων που έχουν υπαχθεί στους δύο τελευταίους νόμους (4014, 4178) χωρίς να υπολογίζονται και οι 800.000 τακτοποιημένοι ημιυπαίθριοι. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου, σημαντικά είναι και τα έσοδα του Δημοσίου από την τακτοποίηση αυθαιρέτων και την πληρωμή των προστίμων. Έτσι, το Δημόσιο είχε εισπράξει 1,6 δισ. ευρώ από τα περίπου 2,2 δισ. στα οποία υπολογίζονταν τα έσοδα από τις 860.000 δηλώσεις που είχαν υποβληθεί έως τον περασμένο Ιούνιο. Γεγονός είναι, πάντως, ότι εν αναμονή του νέου νόμου, ο οποίος όπως είχε παρουσιαστεί ήταν ευνοϊκότερος ως προς το ύψος των προστίμων και τον αριθμό των δόσεων, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων έχει «παγώσει», καθώς πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες που δεν έχουν σπεύσει να υπαχθούν στη ρύθμιση του ισχύοντος νόμου ή δεν έχουν αποπληρώσει όλες τις δόσεις προσβλέποντας σε κάποιον ευνοϊκότερο συμψηφισμό. Ταυτόχρονα, δεν αποκλείεται να υπάρξει και επανεξέταση του άρθρου 64, το οποίο είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων καθώς προέβλεπε μεταξύ άλλων την απαραίτητη υποβολή βεβαίωσης μηχανικού σε κάθε περίπτωση αποδοχής κληρονομιάς ή γονικής παροχής αλλά και χορήγησης αδειών ίδρυσης και λειτουργίας κάθε είδους επαγγελματικής δραστηριότητας και επαγγελματικής εγκατάστασης.
